Turunçgiller

Ülkemizde her mevsim bir çeşidine ulaşabildiğimiz turunçgiller grubu limon, misket limonu, portakal, mandalina, greyfurt ve belki çoğunuzun ilk defa adını duyacağı pomelo ve bergamottan oluşmaktadır.  Turunçgiller temel olarak iyi birer C vitamini kaynağıdır. Buna ek olarak folat, tiamin, niasin, B6 vitamini, riboflavin, pantotenik asit, potasyum, kalsiyum, fosfor, magnezyum, bakır, lif ile karotenoidler ve flavonoidler gibi çeşitli fitokimyasalları da içermektedir. Turunçgilleri fonksiyonel bir besin grubu yapan özelliği de zengin vitamin, mineral ve fitokimyasal çeşitliliğinden gelir. Fitokimyasallar dediğimiz grup vitamin, mineral gibi vücutta birçok işlevde destek rol oynayan önemli yapılardır. Meyvelere özel kokusunu ve tadını veren (örneğin greyfurtun acı-buruk tadı) maddelerdir. Turunçgiller bunlardan en çok hesperidin, naringin ve limonidler bileşenleri ile öne çıkmaktadır.

Yapılan birçok çalışma turunçgiller ve beraberinde içerdiği vitaminler, fitokimyasallar ile  metabolik sendrom ilişkisini incelemiştir.  Metabolik sendrom, insülin direnci ile başlayan abdominal obezite yani karın çevresinde yağlanma, kan şekeri yükseliği, kan lipit profilinde bozulmalar, hipertansiyon ve kalp-damar hastalığı gibi hastalıkların birçoğunu birlikte kapsayan bir endokrin bozukluk olarak tanımlanmaktadır. Amerika’da portakal suyu ile yapılan bir çalışmada obezite riskini %21 oranında azaldığı bulunmuştur. Yapılan bir diğer çalışmada naringin eklenen bir diyette karaciğer yağlanmasının azaldığı ve karaciğer hücrelerinde düzelme görüldüğü rapor edilmiştir. Fareler ile 12 hafta boyunca yapılan bir çalışmada ise tokluk kan şekerinde düzelme gözlemlenmiştir. Birçok çalışma kan trigliserit ve LDL(kötü huylu kolestrol) değerinde düşme ve HDL(iyi huylu kolestrol) değerinde yükselme rapor etmiştir. Sonuç olarak özellikle kışın hasta olmamak, bağışıklığımızı kuvvetlendirmek için tükettiğimiz turunçgiller bizi aynı zamanda obezite gibi birçok hastalıktan korumakta ve hastalık seyrinde de düzelme sağlamaktadır. Günlük tükettiğimiz meyvelerden birini sulu, lezzetli bir turuçgil olarak seçmekte fayda var. Örneğin büyük boy bir portakal ile günlük C vitamini ihtiyacımızın çoğunu karşılayabiliriz.

 Diyetisyen Buse Görgülü

Başkent Diyet ve Yaşam