Duygusal Yeme
Üzüldüğünüz zamanlarda kendinizi yemek yerken buluyor musunuz? Duygularınızı beslenme ihtiyacınızla bağdaştırmış, teselliyi besinlerde bulmuş olabilir misiniz? Duygusal açlık yaşıyor olabilirsiniz.
Fizyolojik açlık, vücut fonksiyonlarının devamlılığı için enerjiye ihtiyaç duyulan gerçek olan açlıktır.
Duygusal açlık ise stres, sıkıntı, öfke, yalnızlık ve günlük yaşantının getirdiği negatif duyguların tetiklemesi sonucu yemeklere yönelme durumudur.
- Duygusal açlıkta direkt olarak belli bir yiyeceği yemek istersiniz; ancak fiziksel açlık besin ihtiyacınızı giderecek herhangi bir yiyecekle bastırılabilir.
- Fiziksel açlık belli bir ihtiyacı karşılamak için yemeyi gerektirir, duygusal açlık yemeye ilişkin suçluluk duygusunu artırır.
- Eğer toksanız fiziksel açlık hissetmezsiniz; ancak duygusal açlık tokken de hissedilir ve tatmin oluncaya kadar devam eder.
- Duygusal açlık anidir. Bir dakika önce yiyecek aklınızdan dahi geçmezken hemen sonra açlıktan ölecekmiş gibi hissettirir. Fiziksel açlık kademeli olarak hissedilir, yeme zamanının yaklaştığına dair sinyaller verir.
- Fiziksel açlık belirli seçimler ve yeme farkındalığı içerirken, duygusal açlıkta farkında olmadan kendinizi yemek yerken bulursunuz.
- Duygusal açlık her zaman acil hissettir. Baskı oluşturarak şimdi yemeye zorlar. Fiziksel açlık ise sabırlıdır. Derhal o anda yemenizi emretmez.
- Fiziksel açlık mide duyularıyla (ör: karın gurultusu) ayırt edilebilir, duygusal açlıkta yeme isteği ağız ve akılda başlar. Aklınızda o yiyecek dönüyordur ve tadını almak istiyorsunuzdur.
- Duygusal açlığa çoğu zaman üzücü bir duygu eşlik eder, fiziksel açlık bir ihtiyaca bağlı olarak çıkar.
Duygusal yemede sık sık tercih edilen yoğun yağ ve şeker içeren yüksek kalorili besinler kısa süreli bir rahatlama ve mutluluk hissi oluştursa bile sonu yine mutsuzluk, stres ve pişmanlık ile bitmektedir.
Duygusal yeme kalıtsal değil, öğrenilen bir davranıştır. Temelinde çocuklukta yiyeceklerin ödül/ceza olarak kullanılması veya belli durumlarda ailede aynı yiyeceklerin tüketilmesi, bu durum tekrar oluştuğunda yine o besini tüketme ihtiyacı yatıyor olabilir.
Örneğin, her başarılı olunan sınavdan sonra hamburgerciye götürülen çocuk iyi ve mutlu hisseder. Bu durum, yetişkinlik döneminde yeme davranışı üzerinde, özellikle başarısızlık hissiyle baş etmek için kullanılan bir stratejiye dönüşebilir.
Başkent Diyet ve Yaşam
Kaynak: Duygusal Açlık, Doreen Virtue, Destek Yayınları, 2019.