Masal Terapi

MASAL TERAPİSİ

Masal Nedir?

Genellikle halkın kendi tarafından yaratılan, kuşaktan kuşağa aktarılan, ağızdan ağıza söylenip gelen, olağanüstü kişilerin başından geçen olağandışı olayları anlatan edebi eserlere masal denir.

Masallarda anlatılan olaylarla birlikte dinleyici düşsel bir yolculuğa çıkarılmaktadır.

Masalları eğitim açısından değerlendirdiğimizde, kendini gerçekleştirme, sosyalleşme, dil gelişimi, içinden çıktığı toplumla ve onun değer yargılarıyla bütünleşme, hayata olumlu bir gözle bakma, çevreye ve başkalarına karşı duyarlı olabilme, iyi-kötü, hak hukuk olgularını anlamlandırma ve şekillendirme, düşünme, yalan, mertlik, dürüstlük, hayal dünyasını geliştirebilme gibi konularda, çocuğun duyusal, bilişsel, zihinsel ve psiko-sosyal gelişimine katkı sağladığını söyleyebiliriz.

Bu katkıları genel haliyle beş ana başlık altında toplayabiliriz.

Bunlar;

Eğitim yöntem ve teknikleri açısından sağladığı katkılar
Çocuğun kendini gerçekleştirme ve sosyalleşmesine olan katkılar
Dinleme eğitimi açısından sağladığı katkılar
Dilin öğrenilmesine ve geliştirilmesine olan katkılar
Çocuğunun ufkunun geliştirilmesine olan katkılar

Bazı masalların bize sunduğu mesajları ise şöyle sıralayabiliriz:

Tanımadığımız kişilerin her söylediğine inanmayalım
İnsanlara zarar vermeyelim
Her gördüğümüze ve her söylenene inanmayalım aslını araştıralım
Olaylardan ders alalım
Açgözlü olmayalım
Zekânın doğru yerde kullanıldığında kazanç getireceğini unutmayalım.

Masal Terapisi

Masal, insandaki çocukluğun sanatıdır. İnsan, çocuksuluğunu en güzel yönüyle masallarda bulmaktadır. Masallar çocuk ruhunu besleyen, süsleyen, donatan, zenginleştiren, geleceğe hazırlayan, gerçeği dolaylı olarak anlatan bir türdür. Hayal dünyasının can alıcı renklerini, ilginç olaylarını, çocuksu bir anlatımla masallar gerçekleştirir. Masallar sembollerden, hayal atmosferinden ayıklandığında hayatın kendisi ile karşılaşılmaktadır (Türk Dili, 1968).

Masal Terapisi çocuklar ve yetişkinler için teröpotik amaç için kullanılan bir yöntemdir.

Masal Terapisi diğer psikolojik tekniklerin işe yaramayacağı yerlerde yardımcı olur; olaylar ve karşılıklı ilişkiler felsefesi alanı ile ilgilidir.

Masal terapi; eğitim, davranış düzeltme, yetiştirme ve karakterlerinin gelişimi, problemlerin kaynağını bulmak için çocuk masallarının kaynaklarını ve içeriğini kullanan bir psikoloji yönüdür.

Çocukların yetişkinler gibi kendilerini ifade etmeleri kolay değildir. Masal terapisi ile çocuklar kelimeleri kullanmak yerine masal ve materyalleri aracılığıyla, kendini ifade edebilmeyi, günlük yaşamında baş edemediği problemleri çözebilmeyi ve olumsuz davranışlarını değiştirebilmeyi öğrenir.

MASAL TERAPİSİ İLE FAYDA SAĞLANAN VAKALAR

Masal terapisi ile depresyon, anksiyete, öğrenme güçlüğü ve dikkat eksikliği hiperaktivite gibi psikolojik sorunları

Masal terapisi ile ailede yaşanan çatışma, boşanma ya da ayrılık durumları,

Masal terapisi duygusal, fiziksel yâda cinsel tacize uğramış çocuklar,

Evlat edinilmiş çocuklar,

Sevilen birinin ölümü ya da hastalığı ile uğraşan çocuklar,

Aile içi şiddet gören çocuklar,

Kronik hastalık ile uğraşan çocuklar,

Dikkat eksikliği tanısı almış çocuklar,

Öfke kontrol bozukluğu olan çocuklar,

Ayrılık anksiyetesi yaşayan çocuklar,

Kısaca masal terapisi ile çocuklara yönelik birçok vakanın ortaya konulması ve belirtilerinin gözlemlenmesini sağlanabilir.

Çocuklara istenilen davranışları kazandırmanın en iyi yolu onların dünyalarına hitap eden edebî eserlerden geçmektedir. Bu açıdan bakıldığında masalın çocukların sosyal etkileşimlerine katkısı mühim bir yer arz etmektedir. Masal sosyal etkileşime ve sosyal iletişim becerilerinin geliştirilmesine katkı sağlayabilecek bir türdür. Sosyal beceriler, doğumla başlayan bir ömür boyu devam eden beceriler bütünüdür. Yeni doğan bebek ihtiyaçlarını karşılamak için ebeveynleri ve ona bakan kişilerle sosyal iletişim kurmak durumundadır. Sosyal iletişim çocuk küçükken bir bakış, bir ses, bir el hareketiyle sağlanabilirken çocuk büyüdükçe daha karmaşık bir yapıya dönüşmektedir. Çocuk farklı sosyal gruplara katıldıkça akranlar, komşular ve hatta diğer yetişkinler sayesinde sosyal iletişim becerileri de gelişmektedir. Sosyal iletişim becerileri eğitim yoluyla kazanılan becerilerdir. Bu yüzden bu iletişim becerilerini çocuğun erken yaşta öğrenmesi onun gelişimine katkıda bulanacaktır. Çocuğun bu becerileri içselleştirmesi hayatını zevkli, verimli hale getirecektir. Sosyal ortama kendini ait hisseden çocuk, performansını en yüksek seviyede ortaya koyabilecektir. Çocukların sosyal iletişim becerileri, ilk sosyal gruba katıldıkları zaman yani anaokulu döneminde daha iyi gözlemlenebilmektedir. Anaokulu çocuklarının yaşı çok küçük olduğu için çocuklara eğitim verme noktasında müzikten, oyunlardan, yaratıcı dramadan, masallardan faydalanılmaktadır. Çocuğa bilgi yüklemesi yapmak yerine çocuğu sıkmadan, onu eğlendirerek çocuğa hayatı için gerekli bilgiler verilmektedir.

Masal ve Psikoloji

Masalların psikolojiye iyi gelen bir yanı bulunmaktadır. Masallar bilinçaltından beslemekte, nesillerin sağlıklı ruh yapısına sahip olarak yetişmesini desteklemektedir (Kaplan, 2012). Tarihsel süreç içerisinde insan; sorunlarını, korkularını, umutlarını, kültürünü hep edebiyata taşımıştır. Masallar insanoğlunun bilinçaltı korkularını hem ortaya koyan hem de rehabilite işlevini yerine getiren ürünlerdir. Masalı dinlerken, masalın içinde var olan korkulara eşlik eden çocuk ya da yetişkin dinleyici, masalın sonunda iyilerin zaferiyle iç rahatlığına kavuşmaktadır. Masalı dinleme sürecinde kötüyle özdeşleşmişse, masalın sonunda içindeki kötüyü yok etmenin rahatlığını, iyiyle özdeşleşmişse zafer kazanmanın hoşnutluğunu duymaktadır (Neydim, 2000). Çocuk edebiyatı ürünleri ruha canlılık vermekte, yaşama gücünü artırmaktadır. Bu ürünler kimi zaman çocuğu hayatın çok ciddi ve üzücü durumlarından uzaklaştırmaktadır. Tasalarının karşısına olumlu daha güçlü daha dinlenmiş halde çıkmanın yollarının yanında, yaşantılarında ruhsal canlanma ve güçlenme gibi olağanüstü fırsatlarla donatmaktadır. Her yaratımdan bu beklenmemekle birlikte çocukların yazınsal yapıtlarla karşılaşıp deneyimleri arttıkça bu durum ihtimal dâhilinde olduğu rahatlıkla söylenebilmektedir (Oğuzkan, 1979). Çocuklar masallardaki kahraman örnekleri ile özdeşleşerek onların ruh dünyalarını anlamakta ve kendi özelliklerini de keşfetmektedir. Ayrıca çocuk, kahramanın karşılaştığı problemlerin çözümündeki başarısını görerek kendini kahramanın yerine koyup problemlerle başa çıkmayı öğrenirken hayata hazırlanmaktadır. Böylece çocuk problemlerle karşılaştığında sinip vazgeçmek yerine farklı çözüm yolları denenebileceğini ve başarılı olabileceğini öğrenmektedir. Bu, çocuğun kişilik gelişimi için çok faydalıdır (Arıcı, 2009).

Masallar insan psikolojisine iyi gelen ürünlerdir. Masal ve psikoloji arasındaki bağ yadsınamaz bir gerçektir.

Başkent Diyet ve Yaşam