Sınav, kişinin bilgi ve becerilerinin belli ölçütlere göre değerlendirildiği durumlardır. Bu tür durumlarda doğal olarak hepimiz belirli bir kaygı yaşarız. Bu kaygıyı yaşamak son derece normal, sıradan ve olağan bir durumdur. Ancak bazen sınavlar sırasında yaşanan kaygı, kişinin sınav esnasındaki performansını bozacak düzeyde olabilir. Bununla beraber kişinin sınavdan elde ettiği başarı düzeyi, sınavdan elde etmeyi hedeflediği başarı düzeyiyle örtüşmeyerek sıkıntı duymasına sebep olabilir.

Sorun düzeyinde bir sınav kaygısı oluştuğunda aslında yapabileceğimiz ilk şey “sonuç odaklı” değil “süreç odaklı” hareket etmemiz olacaktır. Yaşamımızda en rahat yapabildiğimiz bir şey bile olsa sonuca odaklandığımızda performansımızın bozulduğunu kendimizde gözlemleyebiliriz. Örneğin yemek yemek insanlar için en doğal ve oldukça hoşlarına giden eylemlerden birisidir. Ancak yemeği de “başarılı bir şekilde yemek yemek” gibi bir sınav konusu haline getirirsek yemeyle ilgili sorunlar görebiliriz. Dolayısıyla sınavı kazanmak, sınavda başarılı olmak, çalıştıklarımızı hatırlamak gibi hedefler koyduğumuzda sonuç odaklı olmak ile beraber kaygı yaşamak kaçınılmaz bir deneyimdir. Peki süreç odaklı yaklaşım ne demek? Süreç, bizim çalışma davranışına odaklanmamızı içerir. Sınav ile ilgili bizim elimizde olan ona hazırlanma ve çalışma davranışıdır. Sınava hazırlık davranışı ne kadar sık yapılırsa bireyin hedefine ulaşma olasılığı da o kadar artar.

Sınava hazırlık sürecinde kaygımızı arttıran bir diğer konu aklımıza otomatik gelen birtakım olumsuz düşünceler olabilir. Böyle düşünceler geldiğinde onlara odaklanmamak, bu düşüncelerin sadece bizim zihnimizde ortaya çıkan sözcükler ve görüntülerden ibaret olduğunu hatırlamak faydalı olabilir.

Unutmayın ki sınava hazırlık sürecinde kontrolünüzde olan ve kaygınızı azaltma konusunda size en yardımcı olacak unsur sınava hazırlık sürecine odaklanmak ve bu konuda elinizden geleni yapmaktır.

Uzm. Kl. Psk. İlayda Gedik

Başkent Diyet ve Yaşam